Çocuklar için uyku ve yemek gelişimsel bir basamaktır. Yemek alışkanlığı çocuğun duygu durumuna, bağımsızlığına, bireyselleşmesine, motor gelişimine, ebeveynleri ile uzun dönem ilişkisine ve huyunun oluşumuna yol açar. Çocuklarda uyku ve yeme problemleri sıklıkla rastlanan bir durumdur.
Çocuklarda Uyku ve Yeme Problemleri
Yeme sorunların çocuk 1-2 yaşlarındayken kendini göstermeye başlar. Çocuk bağımsızlığını ilan etme yolunda ilk çabasını yemek seçerek veya yemeği reddederek dile getirir. Anne telaşlanır, korkar, kızar ve hatta suçluluk duyar. Böylelikle savaş başlamıştır. Her öğünde bu tansiyon hissedilmeye, hatta gittikçe şiddetlenmeye başlar. Bir kısır döngüye giren durum çocuğun gittikçe daha az yemek yemesine yol açacaktır. Daha da önemlisi bu karşı koyma ve çatışma çocuğun diğer davranışlarına da yansıyacak; uyku düzeni, tuvalet eğitimi ve istekleri ertelemede ebeveynler güçlük yaşamaya başlayacaktır.
Bebeklik dönemi(1 yaş) yeme davranışına bağlı problemleri üçe ayırabiliriz:
- Anne sütünün yetersizliği ve normalin altında besleme çocuk doktorlarının müdahalesine ihtiyaç duyulacak bir durumdur.
- Bir diğeri özellikle anne sütü almayan bebeklerde rastlanan gereğinden fazla besleme sıkıntısıdır. Bu durumda annenin suçluluk duygusu ve sosyokültürel etkilerin önemli olduğu gözlenmektedir. Uzmanların önerisi ilk 6 ay anne sütü ile çoğu beslemek olmaktadır. Diğer taraftan günlük süt veya besin miktarı da çocuk doktorlarının önerdiği seviyeyi geçmemelidir.
- Sonuncu olarak anneler sık sık beslenme sonrası bebeklerin çeşitli yollarla besini çıkartmasından şikayet ederler. Bu durumda önerilen yemek öncesi ve sonrası bebeğin sakin bir ortamda olması, kucağa alınmaması, hareket halinde bırakılmaması ve öğünün gerekli miktarların üstüne çıkartılmamasıdır.
2-3 yaşlarında yeme problemleri daha sık meydana gelmekte, anneleri etkilemektedir. Bu yaşlar çocuk için zor yaşlardır, çünkü bebek kendi özgürlüğünü kazanmaya, bireyselleşmeye çalışmakla birlikte anne ve babasından da kopmamaya uğraşır. bu yaşlarda (özellikle 3 yaşında) bebek bedensel ihtiyaçlarının farkına varır, kaşık, çatal tutarak kendi beslenme ihtiyacını giderebilir. Anneler için bu durum pek çok açıdan zordur.
Bu dönemde de 3 tür şikayetle anneler uzmanlara başvurmaktadır:
- Yemek seçme
- Yemeyi reddetme veya ağızda bekletme
- Yemek esnasında ayağa kalkma dolaşma
Çocuklarımız sosyalleşmeye başladığı andan itibaren onları anaokulları, yuvalara göndeririz. 6 yaşından sonra ise artık okul çağı gelmiştir. Çocuklarda uyku ve yeme problemleri davranışlarında sorun yaşayan ve bu davranışları artık pekiştirmiş bir çocuğun okul dönemi beslenme düzenini oturtmak da ebeveynler için güç bir durum haline gelebilmektedir. Bu nedenle anne-babalara çocuklarının küçük yaşlarından itibaren bir takım görevler düşmektedir.
Uyku ve Yeme Problemlerine Karşı Anne – Babalara Öneriler:
- Uyku ve yeme problemlerine karşı örnek olma
- Uyku ve yeme problemlerine karşı zorlamama, tehdit etmeme
- Kirlilik ortaya çıkmasına rağmen 1 yaşından itibaren çocukları kendi kendilerini beslemeye teşvik etme
- Küçük öğünler, ufak lokmalar
- Öğün içinde alternatif seçimine destek
- Olumlu yeme davranışlarını sözel olarak ödüllendirme
- Belirli yiyecekler için çok katı olmamaya çalışma
- Uyku ve yeme problemlerine karşı kesin, kararlı ancak yumuşak disiplin
- Öğünün süresi için önceden belirli zaman dilimi kararlaştırma
- Tatlı, şeker, çikolatanın ancak çocuk yemeğini bitirdiğinde sunulması
- Tabağın tamamen bitirilmesi konusunda ısrarcılıktan kaçınma
- Yemek için masa ve sandalyeyi tercih etme, kucak, TV karşısından vs. kaçınma
- Uyku ve yeme problemlerine karşı tüm yemek disiplininde tutarlılık